چین و شورش در قزاقستان - این دیپلمات

پس از یک هفته پرآشوب در قزاقستان در اوایل ژانویه، وضعیت تثبیت شده است. نیروهای امنیتی قزاقستان با حمایت نیروهای متحدین سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO)، به اعتراضات مسالمت آمیز و متعاقب آن شورش های خشونت آمیز پایان داده اند. نخبگان سیاسی حول پرزیدنت قاسم ژومارت توکایف دست خود را در یک مبارزه سریع نخبگان داخلی که با ناآرامی درهم آمیخته بود، تقویت کرد و چندین تن از وفاداران اطراف نورسلطان نظربایف، رئیس جمهور سابق را مجبور به استعفا کرد.

این رویدادها در حالی که محدود به قزاقستان و ناشی از مشکلات داخلی بود، بعد بین المللی نیز داشت. روسیه با تمرکز بر اعزام حدود 2500 نیروی CSTO توجه زیادی را به خود جلب کرده است. حتی پس از عقب نشینی آنها، گفته می شود که کرملین کارایی خود را ثابت کرده و اهرم قابل توجهی بر قزاقستان به دست آورده است.

این امر ملاحظاتی را برای دیگر همسایه قدرتمند قزاقستان یعنی چین کنار گذاشت. فقدان عامل چین حتی شگفت‌انگیزتر است، زیرا افزایش سهام و اهرم فشار چین در آسیای مرکزی، و به ویژه در قزاقستان، از زمان اعلام ابتکار یک کمربند یک جاده (BRI) او در پایتخت قزاقستان، محور بحث‌ها بوده است. 2013. از آن زمان، قزاقستان یک عنصر کلیدی در این پروژه بزرگ بوده است. همانطور که ناآرامی ها قزاقستان را لرزاند و قدرت سیاسی تغییر کرد، برخی از تأثیرات بر روابط چین و قزاقستان اجتناب ناپذیر است.

روابط دو کشور بر اقتصاد متمرکز است. موج اول سرمایه‌گذاری چین، در حدود سال 2014، عمدتاً بر بخش انرژی متمرکز بود. امروزه حدود 20 درصد از واردات گاز چین از قزاقستان و از طریق آن انجام می شود. حوزه مهم دیگر حمل و نقل است. حجم حمل و نقل ریلی - عمدتاً در ترانزیت از طریق قزاقستان بین چین و اروپا - هر سال به طور چشمگیری در حال افزایش است. یکی از ستون‌های اصلی BRI در قزاقستان که اغلب نادیده گرفته می‌شود، و نشان‌دهنده موج دوم سرمایه‌گذاری‌های افزایش‌یافته از سال 2016 است، تولید و صنایع سنگین است. قزاقستان و چین توافقنامه هایی را برای انتقال ظرفیت تولید از چین و کمک به قزاقستان برای تنوع بخشیدن به اقتصاد خود امضا کرده اند. پنجاه و پنج پروژه مشترک به ارزش 28 میلیارد دلار برنامه ریزی شده است که برخی از آنها در متالورژی، مهندسی مکانیک، مواد شیمیایی و سایر بخش ها اجرا شده است.

سفیر قزاقستان در چین با اشاره به دور بودن آنها از شهرهای بزرگ گفت که نه خطوط لوله و نه راه آهن تحت تأثیر ناآرامی ها قرار نگرفته اند. جاده ابریشم جدید (NSRI) مستقر در چنگدو تأیید کرده است که عملیات در Dostyk و Altynkol / Khorgos، دو پایانه اصلی باربری در مرز چین و قزاقستان، بدون مشکل در حال انجام است. ترافیک هوایی، که فرودگاه آلماتی قطب اصلی آن است، دچار تأخیر و اختلالات موقتی شده است و برخی از شرکت‌های نفتی به‌طور موقت مجبور به کاهش تولید شده‌اند. با این حال، تا به امروز هیچ گزارشی مبنی بر آسیب یا اختلال احتمالی به مشاغل یا شهروندان چینی در قزاقستان گزارش نشده است.

آیا شما این مقاله را دوست دارید؟ برای اشتراک برای دسترسی کامل اینجا را کلیک کنید. فقط 5 دلار در ماه

از آنجایی که این آشفتگی کوتاه بود، شامل اعتصابات طولانی نبود و بر (اما نه محدود به) بخش غربی کشور و آلماتی متمرکز بود، اثرات اقتصادی موقتی و حداقلی بود. با این حال، این امر قیمت نفت و اورانیوم را افزایش داده است. در بلندمدت، و بسته به تحولات سیاسی و اقتصادی بیشتر در قزاقستان، از جمله تلاش‌های اصلاحی، رویدادهای ژانویه 2022 احتمالاً بر فضای سرمایه‌گذاری تأثیر می‌گذارد.

دلیل اصلی دست نخورده ماندن پروژه‌های چینی در این واقعیت نهفته است که اعتراضات جنبه بیگانه‌هراسی یا صریحاً هم‌هراسی نداشت. این قابل توجه است، زیرا شک و تردید چینی ها در قزاقستان بر اساس تسلط اقتصادی بالقوه چین و نگرش نسبت به مسلمانان - از جمله قزاق های قومی - در منطقه سین کیانگ آن، گسترده است. عموماً اعتقاد بر این است که احساسات ملی گرای قزاق در حال رشد است. در سال 2020، قزاقستان جنوبی شاهد درگیری‌های مرگبار بین قزاق‌ها و اعضای اقلیت دونگان بود که اصالتاً چینی دارند. با این حال، شعارهایی با این روحیه در ژانویه 2022 ظاهر نشد و به نظر نمی رسید که معترضان به چنین دلایلی بسیج شده باشند.

در سطح سیاسی و بین دولتی، مقامات چینی نسبت به ناآرامی ها در قزاقستان ابراز نگرانی کرده اند، اما به میزان محدود و در راستای سیاست رسمی عدم مداخله پکن. به عنوان اولین واکنش رسمی در 6 ژانویه، وزیر خارجه چین، وانگ یی، اعتراضات را یک امر داخلی قزاقستان اعلام کرد. در 7 ژانویه، شی جین پینگ پیامی شفاهی به توکایف فرستاد. توکایف واکنش او را ستود و در برابر "انقلاب های رنگی" پیشنهاد کمک کرد، که منعکس کننده تصویر دولت قزاقستان از شورش ها به عنوان تحریک نیروهای خارجی است.

به این ترتیب، چین مداخله نکرد، به ویژه نه در مورد نیروها. ایگور دنیسوف، که برای The Diplomat می نویسد، عامل مهم دیگری را در این رابطه مطرح کرد: چین ممکن است درک کاملی از پویایی نخبگان داخلی و اطلاعات در مورد رویدادهای قزاقستان، به ویژه در مقایسه با روسیه، نداشته باشد. انزواگرایی چین در طول همه گیری - از جمله در میان دیپلمات های آن در خارج از کشور - فقط به این تفاوت کمک کرد. بر این اساس، پکن ممکن است هم از ناآرامی ها و هم از نقل مکان نخبگان به قزاقستان غافلگیر شده باشد و ناتوانی در پیوستن به آن را اضافه کند. با این حال، اگر امنیت مرزی به خطر بیفتد، چین می‌توانست مرز خود با قزاقستان را نظامی کرده و ببندد، احتمالاً با استناد به قوانین سختگیرانه COVID-19.

نقش نیروهای CSTO در کمک به ثبات اوضاع احتمالاً به نفع پکن است و مقامات چینی ممکن است از قبل مطلع شده باشند. مداخله روسیه در قزاقستان به درخواست دولت او انجام شد، نه در نتیجه ماجراجویی و غیرقابل پیش بینی بودن کرملین، که در پکن به آن نگاه مثبتی ندارد. تا زمانی که مداخله روسیه موقعیت روسیه را به عنوان ضامن امنیت در منطقه تقویت می کند، وابستگی پایدار و یکجانبه قزاقستان به همسایه شمالی خود بعید است نتیجه آن باشد.

ثبات منافع اصلی پکن در قزاقستان در حفظ زنجیره تامین، حفظ جریانات تجاری مستمر و محموله های ترانزیتی و تامین امنیت مرزهای غربی چین است. حمایت بیشتر از رژیم قزاقستان احتمالاً در سازمان همکاری شانگهای (SCO)، یک ابتکار به رهبری چین در قالب تمرین‌های مشترک، آموزش و همکاری اجرای قانون، صورت خواهد گرفت. کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی و سازمان همکاری شانگهای عمدتاً در سبک حکومت اقتدارگرایانه خود و در تعریف و مخالفت با تروریسم، جدایی طلبی و افراط گرایی خشونت آمیز متحد هستند.

بعید است که نفوذ فزاینده توکایف و وفادارانش به هزینه نخبگان قدیمی اطراف نظربایف با پکن مخالفت کند، اگر این جنگ قدرت آشکارا مخرب نباشد، که ثبات و سرمایه گذاری چین را تهدید می کند. به این ترتیب، بعید است که پکن ترجیح قوی برای یک رهبر خاص قزاقستان داشته باشد و ممکن است فاقد هوشمندی باشد تا عاملی در این تغییرات اولیه باشد. برای پکن خیلی مهم نیست که چه کسی مسئول است، به شرطی که یک نفر مسئول باشد است مسئول با توجه به تجربه بین المللی و مهارت او در زبان چینی، توکایف احتمالاً گفتگوی مطلوبی برای پکن خواهد بود.

برخی از دولت‌های جایگزین (هر چند بعید) ممکن است خطراتی برای منافع چین ایجاد کنند، اگر بر اساس بدبینی چینی و ملی‌گرایی قزاقستانی بنا شوند. با این حال، به طور کلی، هر دولت قزاقستان مصمم به حفظ روابط خوب با چین است. روابط تجاری با همه همسایگان، تنوع اقتصادی و جذب سرمایه‌گذاری کلید رشد اقتصادی و رفع نیازهای عمومی قزاقستان است که برای کاهش خطر ناآرامی‌های بیشتر کلیدی است. رژیم تنها در صورتی موفق می شود که اصلاحات واقعی باشد و مشکل نابرابری را جدی بگیرد.

چین آماده حفظ و حتی افزایش موقعیت حیاتی خود در قزاقستان برای ارتقای توسعه اقتصادی این کشور است. مدل توسعه چین - و سرمایه گذاری چینی - بزرگترین نوید را برای نوسازی اقتصادی قزاقستان ارائه می دهد. روسیه یا غربی‌هایی که به‌طور فزاینده‌ای بی‌میل و دورتر می‌شوند، در این زمینه چیزهای کمی ارائه می‌دهند. مفسران چینی به چشم انداز کمک اقتصادی چین به قزاقستان پس از ناآرامی ها اشاره کردند. به این ترتیب پکن از منطق خود مبنی بر «ثبات از طریق توسعه» پیروی خواهد کرد. در حالی که کمک فوری از طریق وام یا سرمایه گذاری بعید و غیر قابل توجیه است، دولت قزاقستان ممکن است در مرحله بعد به پیشنهاد حمایت پکن اشاره کند.

اگر رژیم توکایف سرکوب را برای فرونشاندن احتمال مخالفت و اعتراض بیشتر تشدید می کرد، روسیه و چین شرکای آشکاری خواهند بود. فناوری نظارتی توسعه یافته و اجرا شده در چین می تواند وسوسه انگیز و عنصری از گسترش هنجارها و ابزارهای استبدادی باشد. یک مفسر چینی از گلوبال تایمز حتی به صراحت تلاش پکن در سین کیانگ را برای درخواست قزاقستان پیشنهاد کرد. افزایش استفاده از ابزارهای فناوری مبتنی بر استفاده رو به رشد آنها در سال های اخیر، به ویژه در طول همه گیری خواهد بود. در اوایل سال 2019، توکایف به دولت دستور داد تا از مدل دیجیتالی چینی پیروی کند. این شامل استفاده از تشخیص چهره، شناسایی بیومتریک، هوش مصنوعی و نظارت تصویری با همکاری شرکت‌های فناوری چینی است. از طریق چنین فناوری‌هایی، «جاده ابریشم دیجیتال» چین شامل یک جزء سیاسی مهم است.

آیا شما این مقاله را دوست دارید؟ برای اشتراک برای دسترسی کامل اینجا را کلیک کنید. فقط 5 دلار در ماه

به طور خلاصه، به نظر نمی رسد که ناآرامی در قزاقستان بیشتر جنبه چینی داشته باشد، زیرا روابط سیاسی و اقتصادی بین دو دولت حفظ شده و نظم قدیمی برقرار شده است. از آنجایی که یک چرخش ملی گرایانه در قزاقستان یا تغییر جهت گیری مجدد در سیاست خارجی و اقتصادی در حال حاضر بعید است، چین همچنان مهم باقی خواهد ماند - و از آنجایی که کشورها و شرکت های غربی ممکن است تمایلی به تعامل با نورسلطان یا حتی به ناچار - شریکی برای این کشور نداشته باشند. دولت قزاقستان بر این اساس، اگرچه قزاقستان همچنان بر عدم وابستگی بیش از حد به همسایه شرقی خود پافشاری می کند، اما اهمیت چین تنها می تواند افزایش یابد.